Kolagen - białko młodości
Kolagen. Kolagen jest białkiem znajdującym się w kościach, mięśniach, skórze i ścięgnach. Odgrywa ważną rolę w poprawie kondycji skóry, a także zwiększa jej elastyczność i nawilżenie. Wraz z wiekiem organizm produkuje coraz mniej kolagenu. Skutkiem tego jest wysuszenie skóry i powstawanie zmarszczek. Ponadto kolagen pomaga zachować integralność chrząstki. Gdy ilość kolagenu w organizmie spada, wzrasta ryzyko rozwoju zwyrodnieniowych chorób stawów. Badania pokazały, że przyjmowanie preparatów zawierających kolagen zmniejsza stan zapalny i stymuluje syntezę tego białka w organizmie. Łagodzi również ból u osób ze zwyrodnieniami kości i stawów.
Budowa, występowanie i rola biologiczna kolagenu
Kolagen jest białkiem budującym tkankę łączną, które zapewnia napięcie, sprężystość i elastyczność skóry. Odznacza się dużą wytrzymałością i elastycznością. Ponadto jest najważniejszym białkiem strukturalnym i stanowi 30% wszystkich białek człowieka. Zbudowane jest z aminokwasów, głównie z glicyny lub proliny, a ponadto z hydroksyproliny i hydroksylizyny, nie pochodzących bezpośrednio z translacji w rybosomach. Struktura kolagenu jest różna w zależności od miejsca występowania i pełnionych funkcji. Dlatego mamy wiele różnych typów kolagenu (obecnie opisano 29 genetycznie odmiennych rodzajów kolagenu), z czego dziesięć występuje w skórze (Tabela 1).
Tabela 1. Typy kolagenów występujących w skórze (źródło: Schoulders, Raines 2009)
Godnym uwagi jest fakt, że kolagen chroni narządy wewnętrzne, takie jak nerki, żołądek, wątroba, tworząc sprężyste rusztowanie wokół nich. Ponadto jego podstawową funkcją jest łączenie ze sobą komórek, które budują skórę, kości, zęby, chrząstki, naczynia krwionośne i rogówkę oka. W dodatku rolą kolagenu w układzie immunologicznym jest zapobieganie przedostawaniu się drobnoustrojów chorobotwórczych oraz toksyn. Z kolei w skórze zapewnia ciągłość procesów odnowy komórkowej oraz utrzymuje właściwy poziom jej nawilżenia, co wpływa na odpowiednią sprężystość, wygląd i kondycję. Kolagen wpływa na lepsze wchłanianie składników mineralnych i zwiększa gęstość kości. Dodatkowo stymuluje aktywność komórek chrzęstnych i wspiera procesy ochronne w obrębie tkanki chrzęstnej.
Ważnym aspektem jest, że od 25 roku życia zaczyna się zmniejszać w organizmie zdolność odtwarzania włókien kolagenowych, a po 50 roku życia następuje jego gwałtowany spadek. Ponadto po 60 roku życia kolagen przestaje być produkowany przez organizm. Dodatkowo w przypadku chorób, zmian hormonalnych czy obciążeń mechanicznych zmienia swoją strukturę. Rozpad włókien kolagenowych przyspiesza nadmierna ekspozycja na słońce, zbyt wysokie i niskie temperatury oraz niektóre związki zawarte w kosmetykach. Wtedy właśnie pojawiają się problemy z bólami kręgosłupa, stawów, kondycją skóry, pojawianiem się zmarszczek, a także wypadaniem włosów.
Cena
29,25 zł
Cena
94,90 zł
Cena
23,89 zł
Cena
68,59 zł
Źródła kolagenu
Codzienna dieta nie dostarcza takich ilości kolagenu, aby uzupełnić jego niedobory w organizmie. Naturalnym jego źródłem są głównie produkty pochodzenia zwierzęcego. Ponadto powinniśmy stosować zbilansowaną dietę bogatą w miedź, witaminy A, C i E, które sprzyjają syntezie kolagenu. Szczególnie ważne jest stosowanie wysokich stężeń witaminy C, która bezpośrednio uczestniczy w syntezie włókien kolagenowych. O roli witaminy C w naszym organizmie pisaliśmy na naszym blogu. Kolagen możemy również stosować w formie dobrej jakości, wysoko przyswajalnych preparatów.
Preparaty kolagenowe są nietoksyczne, biozgodne ze wszystkimi organizmami żywymi oraz w pełni biodegradowalne, dlatego cieszą się ogromnym zainteresowanie w kosmetologii, medycynie oraz jako suplementy diety. Ponadto można je podzielić na trzy podstawowe kategorie:
1. wypełniacze tkankowe, stosowane w postaci iniekcji
2. nutriceutyki – suplementy diety zawierające kolagen oraz jego hydrolizaty stosowane doustnie
3. preparaty do aplikowania na skórę w postaci kremów, żeli czy maseczek
Kolagen charakteryzuje się wysoką masą cząsteczkową i nie ma możliwości penetrowania przez naskórek, działa na powierzchni skóry ograniczając transepidermalną utratę wody poprzez tworzenie hydrofilowego filmu i częściowe niwelowanie działania anionowych środków powierzchniowo czynnych.
Preparaty stosowane doustnie stosowano kiedyś w celu profilaktyki schorzeń związanych ze zmianami w tkance łącznej, głównie chrzęstno-stawowej. Obecnie na rynku pojawiają się suplementy, których głównym wskazaniem jest poprawa wyglądu skóry oraz opóźnianie efektów starzenia się. Badania dowodzą, że stosowanie doustne hydrolizatów kolagenu może stanowić skuteczną metodę spowalniającą proces starzenia się skóry i przeciwdziałania bólowi związanemu z chorobą zwyrodnieniową stawów.
Źródła:
Banaś M., Pietrucha K. Typy i struktura białka kolagenowego. Zesz. Nauk. PŁ Chem. Spoż. Biotechnol. 2009; 73: 93–103.
Czubak K, Żbikowska H. Struktura, funkcja i znaczenie biomedyczne kolagenów. ANN. ACAD. MED. SILES. 2014:68, 4:245-254.
Hulmes D.J.S. Collagen Diversity, Synthesis and Assembly. W: Collagen Structure and Mechanics. Red. P. Fratzl. Springer, New York 2008, p. 15–49.
Maćkowiak K, Torliński L. Współczesne poglądy na rolę witaminy C w fizjologii i patologii człowieka. Nowiny Lekarskie. 2007;76, 4: 349-356.
Nowicka-Zuchowska A., Zuchowski A. Kolagen – rola w organizmie i skutki niedoboru. Lek w Polsce Vol. 29 nr 11/12’19 (342/343).
Sobolewski K. Kolagen – podstawowe białko organizmu ludzkiego. Roczniki Naukowe Wyższej szkoły Wychowania Fizycznego i Turystyki. 2006.
Stančik R, Zvarka J, Kubinec V, Rovensky J. Kolagen typu I w leczeniu bolesnej choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych. Ostry Dyżur. 2012;1-2:21-24.
Shoulders M.D., Raines R.T. Collagen Structure and Stability. Annu. Rev. Biochem. 2009; 78: 929–958.
Żelaszczyk D., Waszkielewicz A., Marona H. Kolagen - struktura oraz zastosowanie w kosmetologii i medycynie estetycznej. Estetol Med Kosmetol 2012; 2(1): 14-20.
