Tel: 602 490 100     |    Do darmowej dostawy zostało: 499,00 zł

Wyszukaj

Ochrona przeciwsłoneczna

Opublikowano: 29.06.2020, przez aleeko

Wady i zalety słońca

Ochrona przeciwsłoneczna. Wraz z nadejściem ciepłych i słonecznych dni słyszymy o szkodliwości promieniowania słonecznego. Prawdą jest, że słońce niszczy skórę, przyspiesza jej starzenie i może powodować raka. Istnieje jednak kilka powodów, dla których warto wystawić ciało na wpływ jego promieni.

Produkcja witaminy D to nie jedyna zaleta wystawiania ciała na słońce. Ta „witamina słońca” wpływa na prawidłowy rozwój kości u dzieci, u dorosłych zapobiega osteoporozie i jest ważna dla naszej odporności. Więcej o niej pisaliśmy na naszym blogu. Słońce działa przeciwdepresyjnie, sprzyja poprawie nastroju, reguluje pracę układu nerwowego. W dodatku wpływa korzystnie na leczenie objawów egzemy i łuszczycy oraz zapewnia lepszą ochronę organizmu przed mikroorganizmami. Ponadto badania naukowców z uniwersytetów w Southampton i Edynburga donoszą, że dzięki promieniowaniu słonecznemu w organizmie jest wytwarzana większa ilość tlenku azotu. W skórze człowieka znajdują się azotany, które pod wpływem słońca zamieniają się w tlenek azotu. Związek ten obniża ciśnienie krwi w naszym organizmie, co pomaga zmniejszyć ryzyko chorób związanych ze schorzeniami układu krążenia, takimi jak zawał serca czy udar. Badaniom poddano 24 osoby, które wystawiły swoją skórę na promienie słońca i działanie promieniowania ultrafioletowego.

Słońce ma wiele zalet, ale również wady

Powstawanie opalenizny

Azjatki tak bardzo unikają słońca, że zakrywają ciało i noszą parasolki przeciwsłoneczne. Ich celem jest zachowanie mlecznie białej skóry. U nas z kolei opalenizna kojarzy się ze zdrowiem i młodością. Można jednak zauważyć od kilku lat, że opalenizna nie jest już tak modna, jesteśmy bardziej świadomi zagrożeń i nie opalamy się już na tak mocno.

               Opalenizna powstaje wskutek syntezy w naskórku barwnika – melaniny. Jej prekursorem jest aminokwas tyrozyna, który ulega cyklowi przemian oksydacyjno-enzymatycznych, zwanych melanogenezą. Za syntezę melaniny odpowiadają w komórce melanocytu organella zwane melanosomami. Pojawiająca się opalenizna jest jednym z mechanizmów obronnych skóry przed promieniowaniem UV. Pozostałe mechanizmy to pogrubienie warstwy rogowej naskórka, tworzenie kwasu urokanowego, będącego składnikiem potu oraz proces naturalnej odbudowy komórek.

              Warto wiedzieć, że światło słoneczne zawiera 40% promieni świetlnych widzialnych, 59% podczerwonych (IR) oraz 1% ultrafioletowych (UV). Jednak największe biologiczne znaczenie ma promieniowanie UV w zakresach: UVA – 320-400 nm, UVB – 280-320 nm i UVC – 200-280 nm. Najbardziej niebezpieczne dla nas jest promieniowanie UVC o najkrótszej długości fali. Jest ono nośnikiem największej energii i wykorzystuje się je do odkażania pomieszczeń. Warstwa ozonowa blokuje przenikanie ich do powierzchni Ziemi, jednak dziura ozonowa może stanowić zagrożenie dla naszego zdrowia. Promieniowanie UVB powoduje zaczerwienienie skóry, natomiast UVA jej szybkie brązowienie, bez zaczerwienienia czy poparzenia.

Czy się opalać?

Opalona skóra wygląda atrakcyjnie. Opalanie się niesie jednak wiele szkód dla naszej skóry. Jak zatem pogodzić te dwie kwestie? Kluczem jest tu umiar i rozsądne korzystanie ze słońca.

Na pewno nie powinniśmy całkowicie rezygnować z kąpieli słonecznych. W naszym kraju brak wystarczającej ilości słońca, dlatego latem powinniśmy korzystać z jego właściwości choć trochę. Umiarkowane eksponowanie ciała na słońce sprzyja dobremu samopoczuciu, jednak intensywne jego działanie przyspiesza proces starzenia się skóry, powoduje poparzenia, fotostarzenie, a nawet raka. Efekty szkodliwego działania się kumulują i zdolności naprawcze maleją z przybywaniem lat. W dodatku zniszczeniu ulegają białka strukturalne skóry – kolagen i elastyna, dochodzi do uszkodzeń kwasów nukleinowych regulujących przebieg odnowy i wzrostu komórek, zmniejsza się bariera lipidowa skóry, skóra staje się sucha, pomarszczona, powstają przebarwienia i plamy pigmentacyjne. Intensywne opalanie w ciągu jednego sezonu przyspiesza starzenie skóry o sześć miesięcy. Zatem stosowanie ochrony przeciwsłonecznej jest istotną kwestią. Warto wiedzieć, że filtry blokują jednak wytwarzanie witaminy D. Dlatego warto wystawić skórę na słońce przez pierwsze 15-20 minut, a następnie zastosować kosmetyk z filtrem, który uchroni nas przed poparzeniem słonecznym.

             Słońce może być groźne nawet w pochmurny dzień, ponieważ chmury odbijają promienie słoneczne, podobnie jak woda, piasek na plaży, śnieg i skały. Dlatego tak ważna jest ochrona przeciwsłoneczna, niezależnie czy za oknem mamy pełne słońce czy zachmurzone niebo. Preparat nanosimy 15-20 minut przed planowanym wyjściem na słońce. Warto wiedzieć, że około 30 ml preparatu naniesionego na ciało zapewnia jego ochronę.

Odpowiednia ochrona przeciwsłoneczna pozwala bezpiecznie korzystać z jego zalet

Ochrona przeciwsłoneczna - filtry

Jeśli chcemy zapobiec niekorzystnym zmianom zachodzącym w naszej skórze pod wpływem słońca, powinniśmy stosować odpowiednie preparaty kosmetyczne, zawierające tzw. filtry promieniochronne (filtry UV). Istnieją kosmetyki z dwoma rodzajami filtrów – chemicznymi i fizycznymi. Filtry chemiczne pochłaniają promieniowane UV i przekształcają je w nieszkodliwą energię cielną, natomiast filtry fizyczne zawierające tlenki (TiO2, ZnO) powodują odbijanie lub rozpraszanie promieni słonecznych. Z kolei zastosowanie obydwu rodzajów filtru w jednym kosmetyku zwiększa ochronę skóry.

       Jeszcze do niedawna w preparatach na słońce stosowano filtry zabezpieczające tylko przed promieniowaniem UVB, ponieważ to głównie to promieniowanie winiono za oparzenia, uszkodzenie DNA oraz rozwój nowotworów skóry. Później jednak stwierdzono, że promieniowanie UVA też nie jest obojętne dla naszej skóry – powoduje fotostarzenie, może powodować alergie i być przyczyną rozwoju nowotworów skóry. Ponadto efekty działania promieniowania często są widoczne dopiero po wielu latach.

Preparat do opalania powinien być fotostabilny i wodoodporny. Pamiętajmy jednak w przypadku preparatu wodoodpornego, żeby nanosić go kilkakrotnie w ciągu dnia (zaleca się co 2-3 godziny), w szczególności gdy wyjdziemy z wody lub mocno się spocimy. Ponadto piasek może powodować ścieranie się preparatu.

Filtry - oznaczenia

Na opakowaniach kosmetyków znajdziemy współczynnik protekcji słonecznej SPF (Sun Protection Factor). Określa on stosunek progowego czasu naświetlania potrzebnego do wystąpienia pierwszego rumienia na skórze chronionej badanym preparatem do progowego czasu naświetlania, potrzebnego do wystąpienia rumienia na skórze niechronionej.

Dodatkowo na jego podstawie możemy uzyskać informację na temat właściwości ochronnych preparatu kosmetycznego przed poparzeniami słonecznymi. Cyfra przy SPF oznacza ile razy dłużej możemy przebywać na słońcu po zastosowaniu preparatu. Jeśli pierwszy rumień pojawia się po 10 minutach, to po zastosowaniu filtru SPF 10 teoretycznie ten czas powinien się wydłużyć do 100 minut. Istnieje jednak wiele mitów związanych ze stosowaniem filtrów. Nawet jeśli zastosujemy filtr o wartość SPF 75, nie uchroni nas to przed poparzeniem przy całodziennym pobycie nad wodą, jeśli nie będziemy go kilkukrotnie aplikować na skórę w trakcie opalania. Pamiętajmy, że wartości filtrów się nie sumują. Filtr o wartości 50 blokuje 98% promieni UVB, natomiast SPF 100 blokuje 99%. Warunkiem jest tu prawidłowe jego nałożenie.

              Ponadto na opakowaniach kosmetyków pojawiają się skróty IPD (Immediate Pigmentation Darkenng) i PPD (Prolonged Pigment Darkening) oznaczające ochronę przed promieniowaniem UVA. Im wyższa wartość tych wskaźników, tym skuteczniejsza ochrona przeciwsłoneczna. Dodatkowo symbol IR określa stopień ochrony naszej skóry przed promieniowaniem podczerwonym. Taka informacja ma znaczenie dla osób mających problem z pękającymi naczynkami lub w przypadku trądziku różowatego. Ponadto symbol PA to także faktor chroniący przed promieniowaniem UVA. Oznacza się go za pomocą plusów. Im ich więcej, tym skuteczniejsza ochrona przed fotostarzeniem. Zaleca się używanie kosmetyków z co najmniej dwoma plusami.

 

Ochrona przeciwsłoneczna - jak wybrać odpowiedni preparat?

Dobierajmy preparaty promieniochronne odpowiednie nie tylko do naszej karnacji, ale również do strefy klimatycznej, w której się znajdujemy. Warto wiedzieć, że najbardziej jesteśmy narażeni na działanie promieni słonecznych między 30° szerokości geograficznej północnej latem, w godzinach południowych.

              Dobre jakościowo preparaty zawierają obok filtrów także substancje o działanie ochronnym i pielęgnacyjnym, takie jak witamina E, C i flawonoidy. W Delikatesach Ekologicznych „Aleeko” znajdziecie Państwo szeroką ofertę dobrych kosmetyków do opalania pod postacią kremów, mleczek, balsamów i innych. Jeśli preferujesz naturalną ochronę przeciwsłoneczną, możesz wybrać oleje roślinne. Szczególnie skuteczny jest
olej z pestek malin (28-50 SPF).

Czytajmy uważnie składy kosmetyków na słońce. Wiele preparatów zawiera toksyczne substancje chemiczne i chociaż chronią przed promieniowaniem słonecznym, powodują wiele szkód dla naszego ciała. Częstym składnikiem tego rodzaju kosmetyków jest np. oxybenzone, która jest czynnikiem rakotwórczym i zaburzającym działanie hormonów. Ponadto powoduje uszkodzenie raf koralowych. W wielu krajach jest zakazana. Działanie szkodliwych substancji możemy sprawdzić np. na stronie PiggyPEG.

              Warto wiedzieć, że filtry przeciwsłoneczne do twarzy szybciej się wchłaniają i są lżejsze, choć ich działanie jest podobne jak kremów do ciała. Natomiast blokery przeciwsłoneczne mają postać białych nanocząstek, które pozostawiają na skórze często białą warstwę. Nie jest to szkodliwe i świadczy o prawidłowym nałożeniu kremu.

              Ochrona przeciwsłoneczna to nie tylko filtry chroniące naszą skórę. Na szkodliwy wpływ działania promieni UVA i UVB narażone są również nasze oczy. W celu ich ochrony wybierzmy okulary przeciwsłoneczne mające kategorię ochrony UV 4 z oprawkami minimalnie odstającymi od twarzy. Filtry ochronne mają również niektóre soczewki kontaktowe. Istnieją nawet takie, które działają jak fotochromy przyciemniając się przy intensywnym promieniowaniu.

Ochrona przeciwsłoneczna - fototypy skóry

Jeśli chcemy korzystać ze słońca bezpiecznie, powinniśmy wystawiać ciało na jego promienie stopniowo, rozpoczynając od kilkuminutowej ekspozycji. Pozwoli to zaktywować mechanizmy obronne skóry. Ponadto stosowane preparaty powinny być dobrane do naszej karnacji. Podział na fototypy skóry według amerykańskiego dermatologa Fitzpatricka obejmuje sześć typów skóry:

Typ Cechy charakterystyczne Reakcja na światło słoneczne SPF
I Blady kolor skóry, niebieskie lub piwne oczy, włosy blond lub rude, bardzo często piegi Zawsze ulega oparzeniom, nigdy się nie opala 50+
II Jasny kolor skóry, zielone lub piwne oczy, włosy blond, rude lub brązowe, często piegi Zazwyczaj ulega oparzeniom, trudno się opala 30-50
III Kremowy kolor skóry, ciemny blond lub brązowe włosy, szare lub brązowe oczy, a rzadko piegi Umiarkowanie ulega poparzeniom, opala się przeciętnie 15-25
IV Jasnobrązowa do oliwkowej skóra, ciemne włosy, brązowe lub ciemnobrązowe oczy oraz brak piegów Rzadko ulega oparzeniom, zawsze się opala 6-10
V Brązowa skóra, ciemne lub czarne włosy, ciemnobrązowe oczy Bardzo rzadko ulega oparzeniom, łatwo i mocno się opala 6
VI Ciemnobrązowa lub czarna skóra, czarne włosy, ciemnobrązowe oczy, brak piegów Nigdy nie ulega oparzeniom, nigdy się nie opala 6

Leki fotouczulające

Warto wiedzieć, że istnieje wiele leków, które uwrażliwiają skórę na światło słoneczne. Są to leki z grupy tetracyklin, sulfonamidów, niesterydowych leków przeciwzapalnych. Wśród nich są także leki przeciwtrądzikowe i środki hormonalne. Może to prowadzić do poparzeń skóry. Ponadto podobne działanie mają także zioła np. napar z dziurawca czy sok z selera. Dodatkowo należy także uważać ze stosowaniem maści, szczególnie zawierającymi dziegieć i kwasy AHA. Uczulać mogą także substancje zapachowe, olejki eteryczne i barwniki. W dodatku mogą one stać się przyczyną przebarwień.

Źródła:

Ebisz Marcin, Brokowska Marta, Szkodliwe oddziaływanie promieniowania ultrafioletowego na skórę człowieka, Hygeia Public Health 2015, 50(3): 467-473.

Gliwa Ewa, Goździalska Anna, Jaśkiewicz Jerzy, Wpływ promieniowania UV na skórę. https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/733/Gliwa_Gozdzialska_Jaskiewicz_Wplyw_promieniowania_UV_na_skore_2013.pdf?sequence=1&isAllowed=y.

Skórska Elżbieta, Oddziaływanie słonecznego promieniowania ultrafioletowego na organizm człowieka. Kosmos 2016, 65(4): 657–667.

Thomas B. Fitzpatrick, The validity and practicality of sun-reactive skin types I through VI, „Archives of Dermatology”, 124 (4), 1988, s. 869-871, DOI: 10.1001/archderm.1988.01670060015008.

Wojciech Stefan Zgliczyński, Solaria w Polsce i na świecie jako problem zdrowia publicznego. W: Analizy BAS [on-line]. Biuro Analiz Sejmowych, 21 sierpnia 2017. s. 4. [dostęp 2018-03-05].


« Wróć