Jod-symptomy niedoboru. Jak sobie z tym radzić?

Czujesz się ciągle zmęczony? Przybierasz na wadze pomimo, że jesz tak jak zawsze? Wypadają Ci włosy? Masz suchą, łuszczącą skórę i jest Ci ciągle zimno? Pamiętasz aby uzupełniać dietę o jod? Oto 9 oznak niedoborów tego pierwiastka: 1) rosnące wole w obrębie szyi; 2) nagły przyrost masy ciała, mimo utrzymania tego samego trybu życia; 3) zmęczenie, osłabienie, brak energii, szczególnie rano; 4) wypadanie włosów; 5) sucha i łuszcząca się skóra, słabe pocenie się; 6) uczucie zimna, zwłaszcza rano po przebudzeniu; 7) spowolnienie rytmu serca, skłonność do omdleń; 8) problemy z uczeniem się i pamięcią; 9) obfite i nieregularne miesiączki. Jod to składnik mineralny niezbędny do syntezy hormonów tarczycy – trójjodotyroniny i tyroksyny. Przy prawidłowej podaży jodu, jego pula zgromadzona w tarczycy w postaci zmagazynowanych hormonów oraz jodowanych tyrozyn wynosi 8-10 g, a w postaci pierwiastka stabilnego 10-20 mg. Pula ta jest zabezpieczeniem organizmu na wypadek niedoboru jodu w diecie. Jest niezbędnym do życia pierwiastkiem śladowym, którego rozpowszechnienie w środowisku jest nierównomierne. Największe jego stężenie znajdziemy w oceanach, dlatego cennym jego źródłem są produkty pochodzenia morskiego – ryby, owoce morza i algi. Produktami, które dostarczają ten pierwiastek są też mleko i jego przetwory, a także warzywa i owoce. Jodki obecne w morzach i oceanach po utlenieniu przechodzą do atmosfery i wraz z opadami trafiają ponownie do wód i gleby. Stąd czerpane są przez rośliny i stają się pokarmem dla ludzi i zwierząt. Tereny oddalone od wybrzeży są ubogie w jod. Europa należy do kontynentów umiarkowanego i lekkiego niedoboru jodu, ale największy odsetek mieszkańców, spośród wszystkich kontynentów jest nim dotkniętych – 52% ogólnej populacji i 52,4% dzieci w wieku szkolnym. Obecnie w rejonach Europy zlokalizowanych daleko od morza zmniejszyło się spożycie ryb i soli jodowanej, dlatego wiele osób cierpi na niedobory tego pierwiastka. Według oceny Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2007 r. współcześnie ok. 2 biliony ludzi ma niedobory jodu w diecie, w tym ok. 30% dzieci w wieku szkolnym. Zapotrzebowanie dobowe na jod zgodnie z rekomendacjami WHO: - dzieci do 5 roku życia – 90 μg, - dzieci w wieku 6-12 lat – 120 μg, - dzieci powyżej 12 lat i dorośli – 150 μg, - kobiety ciężarne i karmiące – 250 μg. Podwyższone zapotrzebowanie na jod kobiet w ciąży wynika ze zwiększonej o 50% produkcji hormonów tarczycowych, przechodzenia jodu do jednostki płodowo-łożyskowej i zwiększonego klirensu nerkowego (współczynnik oczyszczania osocza krwi) tego pierwiastka. Skutki niedoboru jodu są następujące:

1. U dorosłych i młodzieży:

- wole, czyli powiększenie tarczycy, - niedoczynność tarczycy, - zwiększone ryzyko zachorowania na schorzenia tarczycy i raka żołądka, - zaburzenia funkcji mózgu – osłabienie zdolności zapamiętywania i kojarzenia, znaczne obniżenie inteligencji, - opóźnienie rozwoju fizycznego (u dzieci i młodzieży)

2. W okresie ciąży może być przyczyną:

- poronienia, - obumarcia płodu, - wad rozwojowych płodu, - kretynizmu endemicznego, czyli upośledzenia umysłowego (wrodzony zespół niedoboru jodu dawniej nazywano kretynizmem, na kretynizm chorowali głównie mieszkańcy obszarów górskich – nie mieli dostępu do soli, ryb, alg i owoców morza, więc brakowało im jodu). Niedoczynność tarczycy Jest skutkiem przewlekłego niedoboru jodu. Częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn i zwiększa się wraz z wiekiem. Następuje spadek wydzielania hormonów (tyroksyny i trójjodotyroniny), które są konieczne do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka, wzrostu oraz rozwoju. U małych dzieci objawami niedoczynności tego gruczołu są: przedłużająca się żółtaczka, opóźnienia w rozwoju psychicznym, mniejsza ruchliwość, spadek napięcia mięśniowego, zaparcia, trudności w przyjmowaniu leków. U dzieci w wieku szkolnym występuje senność, spowolniona mowa, bóle głowy, szorstka skóra, cienkie i łamliwe włosy, trudności w nauce, opóźnione dojrzewanie. U osób chorych spowalnia podstawowa przemiana materii, co w konsekwencji może prowadzić do nadwagi i otyłości, występuje uczucie chłodu. Profilaktyka jodowa Rekomendowaną przez UNICEF i WHO metodą zapewniającą prawidłową podaż jodu jest jodowanie soli kuchennej, przemysłowej i przeznaczonej dla zwierząt gospodarskich. Wzbogacanie soli kuchennej w jodek potasu prowadzą takie kraje, jak: USA, Kanada i wiele państw Europy Zachodniej. Na terenach, gdzie szybkie wprowadzenie jodowanej soli kuchennej nie jest możliwe, podaje się doustnie lub domięśniowo preparaty wolno resorbującego się oleju jodowanego. Podanie doustne pokrywa zapotrzebowanie na ten pierwiastek na okres 6012 miesięcy, a domięśniowo na 2-3 lata. Prowadzono również biofortyfikację jodem warzyw poprzez bezglebową uprawę roślin na wzbogaconych pożywkach wodnych lub nawożenie dolistne. W Polsce przed II wojną światową na terenie endemii karpackiej występowały przypadki kretynizmu. Obowiązek jodowania soli w naszym kraju wprowadzono w 1997 roku, by zapobiec negatywnym skutkom niedoboru tego pierwiastka. Obecnie Polski model profilaktyki jodowej polega na obowiązkowemu jodowaniu soli kuchennej przeznaczonej do użytku domowego i odżywek dla niemowląt oraz zaleca stosowanie dodatkowej suplementacji kobiet ciężarnych i karmiących o 150-200 μg jodu w postaci tabletek. W dniu 17 kwietnia 2018 r. w czasie konferencji zorganizowanej na Uniwersytecie Jagiellońskim, europejscy naukowcy z 27 krajów zaprezentowali wyniki projektu EUthyroid – badania nad zaburzeniami z niedoboru jodu (IDD) prowadzonego w ramach programu badawczo-innowacyjnego UE "Horyzont 2020" (nr projektu: 634453). Aby zapobiegać niedoborom jodu (IDD) zainicjowali wielokierunkowe działania, apelując do decydentów politycznych, urzędników ds. zdrowia publicznego i naukowców o zapewnienie wdrożenia skutecznych strategii zapobiegania IDD w całej Europie. Ich postulaty to:

• Skuteczne metody zapobiegania IDD: Osoby nadzorujące i decydenci powinni skoordynować obowiązkowe jodowanie soli aby umożliwić wolny handel wzbogacanymi w jod artykułami spożywczymi w Europie. Podobnie jodowanie paszy dla zwierząt wymaga zgody organów regulacyjnych w celu zapewnienia wolnego handlu w UE.
• Kontroli zapobiegania IDD: Rządy państw i instytucje zdrowia publicznego muszą regularnie przeprowadzać skoordynowane monitorowanie spożycia jodu i ocenę programów fortyfikacji, aby zapewnić optymalne zaopatrzenie ludności w jod.
• Wsparcia w zakresie zapobiegania IDD: Naukowcy wraz z pracownikami opieki zdrowotnej, organizacjami pacjentów, przemysłem i społeczeństwem powinni wspierać działania niezbędne do utrzymania skuteczności programów zapobiegania niedoborowi jodu (IDD), dostosowując je do szybko zmieniających się warunków życia i świadomości społecznej istniejącego problemu.

Skutkiem tego spotkania była Krakowska Deklaracja o Jodzie. Naszym obowiązkiem jest zadbać o to, aby dzieci miały odpowiedni poziom jodu. Taki punkt został nawet wpisany do Konwencji o prawach dziecka z 1989 r. (Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych): „Każde dziecko ma prawo do odpowiedniej ilości jodu, zapewniającej mu prawidłowy rozwój. Każda matka ma prawo do odpowiedniej ilości jodu, aby zapewnić swojemu przyszłemu dziecku prawidłowy rozwój umysłowy.” Dieta i suplementacja Bardzo ważne jest spożywanie produktów bogatych w jod, zwłaszcza ryb morskich. Wśród ryb największą zawartość tego pierwiastka ma dorsz. Pół łyżeczki soli jodowanej dziennie (3 g) powinno wystarczyć, aby uniknąć niedoborów. Okazuje się jednak, że jod może się słabo wchłaniać. W przypadku stwierdzenia niedoboru we krwi (poniżej 10 mikrogramów na decylitr krwi), należy rozważyć suplementację jodku potasu lub przyjmowanie suplementów diety zawierających jod, np. Jodavit, Silor, Dr Jacobs, wodorosty Kombu, woda mineralna Java. Dla przyszłych mam dobrym rozwiązaniem będzie kąpiel w solance jodowo-bromowej Ekomama. O roli jodu dowiemy się również z książki, którą możecie Państwo zamówić w naszym sklepie. 

Jodavit koncentrat jodu 250 ml Jodavita

(opinie: 2)

Cena 60,00 zł

Do koszyka

Aura Herbals Jodadrop Koncentrat krople 30 ml

(opinie: 1)

Cena 49,45 zł

Do koszyka

Dr Jacobs Jod krople 20 ml

(opinie: 0)

Cena 25,90 zł

Do koszyka

Visanto Jodolit 60 saszetek Jerzy Zięba

(opinie: 0)

Cena 120,99 zł

Do koszyka

Źródło: Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K., Tabele składu i wartości odżywczej żywności, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005. Bibliografia: Gietka-Czernel M. Profilaktyka niedoboru jodu. Postepy Nauk Medycznych, t. XXVIII, nr 12, 2015: 839-845. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K., Tabele składu i wartości odżywczej żywności, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005. Szwajkosz K., Wawryniuk A., Sawicka K., Łuczyk R., Tomaszewski A. Hypothyroidism being caused by chronic autoimmune inflammation of the thyroid gland. Journal of Education, Health and Sport. 2017; 7(5): 41-54. http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.569840, http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/4431. Źródła elektroniczne: http://euthyroid.eu/press/EUthyroid_Declaration_PR_POLISH.pdf https://www.pocztazdrowia.pl/