Tel: 602 490 100     |    Do darmowej dostawy zostało: 499,00 zł

Dlaczego warto jeść szparagi?

Szparagi. Szparag lekarski (Asparagus officinalis L.) jest gatunkiem rośliny dwupiennej, wieloletniej należącej do rodziny szparagowatych, występującej naturalnie w obszarze śródziemnomorskim. Ponadto jest jedyną jadalną rośliną z tego rodzaju. Znany był już w starożytnym Egipcie 5000 lat temu, a w Grecji i Rzymie w II w. p.n.e., z kolei w Europie Północnej powszechnie był uprawiany w XVI w.

            Cześć podziemna to tzw. karpa, mająca postać zdrewniałego kłącza, rozrastającego się co roku w górę i na boki. Wyrastają z niej mięsiste i włókniste korzenie. W korzeniach tych są pobierane i magazynowane składniki pokarmowe. Z pączków w górnej części karpy wyrastają na wiosnę młode pędy, tzw. wypustki, stanowiące część jadalną szparagów. Jeśli nie zostaną zebrane w odpowiednim terminie, stają się zdrewniałe i łykowate, a więc nienadające się do spożycia.

Zielone szparagi rosną przy dostępie słońca, dzięki czemu wytwarzają chlorofil

           Obecnie największymi producentami szparagów są kolejno: Chiny, Peru, USA, Niemcy i Hiszpania. Ponadto szparagi uprawia się też w Polsce na obszarze około 1700 ha, co pozwala rocznie wyprodukować około 4000 ton tych warzyw. Zarejestrowanych jest 9 odmian. Warto wiedzieć, że różnią się sposobem uprawy w zależności od dostępu światła. Odmiany białe, tzw. bielone, są uprawiane bez dostępu światła i nie prowadzą procesu fotosyntezy. Ich wypustki rosną w ziemi. Odmiany zielone nie są tak popularne w Polsce. Ponadto ich uprawę prowadzi się z dostępem światła, a wypustki tych roślin są bardziej zasobne w witaminy, natomiast uboższe w saponiny.

            Sezon na szparagi trwa od połowy kwietnia do lipca.

Wartości odżywcze szparagów

Szparagi są cenione ze względu na małą liczbę kalorii, a wysoką wartość odżywczą i korzyści zdrowotne dla naszego organizmu, wynikające z włączenia ich do naszej diety.

           Zielone szparagi mają dość ostry, wyrazisty smak. Ponadto są miękkie i nie trzeba ich obierać przed gotowaniem, dzięki czemu posiadają najwięcej prozdrowotnych właściwości. Godne uwagi jest, że sto gramów tego warzywa to jedynie 18 kalorii. Ponadto pod skórką znajduje się bogactwo witamin i składników mineralnych. Z kolei pędy szparagów zawierają także łatwostrawne białka, cukry.

Przede wszystkim znajdziemy w nich:

- kwas foliowy – szczególnie ważny dla kobiet planujących ciążę, ponieważ odpowiada za prawidłowy rozwój płodu. W dodatku kwas foliowy spowalnia proces starzenia, pomaga w regeneracji uszkodzonych komórek, wspomaga także pracę układu krążenia

- asparagina – związek organiczny wspomagający pracę nerek i odpowiadający za prawidłowy poziom nawodnienia organizmu

- witaminy A (jako ekwiwalent retinolu), B1 (tiamina), B2 (ryboflawina), B3 (niacyna, PP), B6, C, E i K  oraz beta-karoten – wpływają pozytywnie na pracę układu nerwowego, wzrok, poprawiają kondycję skóry, włosów i paznokci, ponadto mają udział w prawidłowym krzepnięciu krwi

- wapń, fosfor - odpowiadają za kondycję kości i zębów, z kolei wysoka ilość potasu oraz niska zawartość sodu w połączeniu z asparaginą dodatkowo sprawiają, że szparagi mają właściwości moczopędne

- glutation - wzmacnia układ odpornościowy, w dodatku wspomaga wątrobę w procesie oczyszczania organizmu z toksyn, ponadto zapobiega rozwojowi komórek nowotworowych oraz choroby Alzheimera

- błonnik - poprawia perystaltykę jelit

- inulina - prebiotyk korzystnie wpływający pożyteczne bakterie jelitowe, ponadto zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego.

           Dodatkowo roślina ta jest zasobna w biologicznie czynne związki. Korzenie i kłącza zawierają m.in. asparaginę, saponiny sterydowe, kumarynę, koniferynę, wanilinę, rutynę, fruktany, lotne olejki, karotenoidy. Z kolei w pędach stwierdzono m.in. glikozyd koniferynę, kwas chelidonowy, saponiny oraz znaczne ilości aminokwasu asparaginy wraz z tyrozyną, argininą i metylosulfoniową pochodną metioniny, natomiast w owocach wyodrębniono m.in. kapsantynę, fizaminę i znikome ilości alkaloidów.

Właściwości zdrowotne

Ze względu na właściwości odżywcze, szparagi:

- pozytywnie wpływają na pracę układu pokarmowego

- poprawiają perystaltykę jelit

- szparagi obniżą ciśnienie, poziom cholesterolu, wzmocnią serce – ze względu na zawartość fitosteroli

- mają właściwości moczopędne, dlatego pomagają przy infekcjach dróg moczowych - zawarta w szparagach asparagina wspomaga pracę nerek i odpowiada za prawidłowy poziom nawodnienia organizmu, ponadto w dietach oczyszczających zaleca się picie wody pozostałej po ugotowaniu szparagów.

- wspomagają wątrobę w procesie oczyszczania organizmu z toksyn

- szparagi korzystnie wpływają na wzrok – ze względu na fakt, że zawierają dużo beta-karotenu, ponadto wspomagają funkcjonowanie układu krążenia i pracę oczu. Ponadto witamina A, w którą jest przekształcany beta-karoten, jest składnikiem barwnika wzrokowego występującego w siatkówce oka, w dodatku beta-karoten zmniejsza ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej, która jest główną przyczyną utraty wzroku w starszym wieku. Udowodniono również, że może hamować rozwój kseroftalmii – zespołu suchego oka.

- zwiększają krzepliwość krwi i zapobiegają pękaniu naczyń włosowatych

- wzmacniają odporność

W Delikatesach Ekologicznych "Aleeko" znajdziecie Państwo białe szparagi w zalewie i suplementy ze szparagami.

Szparagi – kto nie może ich jeść?

Warto pamiętać, że szparagi działają moczopędnie, dlatego ich dużych ilości nie mogą spożywać osoby cierpiące na dnę moczanową. Ponadto zawierają dużo puryn, które mogą powodować gromadzenie się kwasu moczowego w organizmie, dlatego nie powinny ich także spożywać osoby cierpiące na kamienie nerkowe.

Szparagi – rodzaje

W zależności od sposobu uprawy mamy różne odmiany szparagów, chociaż najbardziej popularne są zielone i białe.

- szparagi zielone – uprawiane są z dostępem światła, zielone szparagi są najcieńsze ze wszystkich odmian, ponadto bardziej aromatyczne, ostre i wyraziste w smaku. W dodatku są miękkie i nie trzeba ich obierać przed gotowaniem, a pod skórką znajduje się całe bogactwo składników mineralnych, takich jak potas, magnez, fosfor czy wapń. Szparagi zielone są uprawiane w Ameryce i ponadto są popularne we Francji.

Zielone szparagi

- szparagi białe – rosną pod ziemią i nie dociera do nich światło słoneczne, w dodatku są średniej grubości i charakteryzują się delikatnym i łagodnym smakiem. Białe szparagi są twardsze od zielonych, dlatego  przed gotowaniem należy je obrać, przez co tracą cenne wartości odżywcze. Mimo to, białe szparagi działają korzystnie na organizm, poprawiając stan skóry, włosów i paznokci. W Polsce uprawa białych szparagów jest bardziej popularna, niż zielonych.

Białe szparagi

- szparagi fioletowe – rosną tylko kilka centymetrów nad ziemią i posiadają grubą łodygę o barwie purpurowo-fioletowej, ponadto zawierają więcej cukrów i mniejszą ilość błonnika niż biała i zielona odmiana. W dodatku są trudne w uprawie, ponieważ mogą one rosnąć jedynie krótko i należy je zebrać, zanim pod wpływem słońca zabarwią się na kolor zielony. Ponadto spotyka się je dość rzadko – głównie w Anglii i we Włoszech.

Jak przyrządzić szparagi?

Szparagów nie można gotować zbyt długo, aby zachować ich cenne właściwości. Powinny być lekko twarde (ale dente). Ponadto można je gotować na parze.

Gotowanie szparagów

Szparagi należy wstawić do wysokiego garnka, najlepiej związać nitką, aby gotowały się równomiernie. Wlej wodę tak, aby główki wystawały nad jej powierzchnię. Dodaj 1 łyżeczkę cukru, 1 łyżeczkę soli i odrobinę masła. Zielone szparagi gotujemy około 3-4 minut, a białe około 7 minut.

Szparagi mogą być dodatkiem do dania głównego lub formą przystawki. Można je przyrządzać w formie zup (najczęściej typu krem), omletu, tarty, zapiekanki, są też efektywnym składnikiem sałatek. Francuzi jadają szparagi polane sosem na bazie białego wina. Lekko kontrastują z ich łagodnym smakiem, np. winegret, musztardowym, holenderskim. Dobrze smakują z tartą bułką zrumienioną na maśle. Warto polać je odrobiną oliwy z oliwek i skropić sokiem z cytryny. Szparagi dobrze komponują się ze smakiem tymianku. Poniżej zamieszczamy kilka przepisów na szparagi.

Przepis na makaron ze szparagami

Składniki:

12 zielonych szparagów

100 g makaronu tagliatelle

1 ząbek czosnku

parmezan

sok z cytryny

oliwa

sól, pieprz, bazylia

Przygotowanie:

Najpierw szparagi kroimy na talarki, a czubki kroimy wzdłuż na pół. Potem na patelni rozgrzewamy oliwę, następnie dodajemy do niej posiekany lub rozgnieciony czosnek i podsmażamy. Dodajemy pokrojone szparagi i kilka kropel soku z cytryny. Smażyć przez kilka minut na patelni. Ugotowany makaron dodajemy na patelnię wraz z ziołami i mieszamy. Całość posypujemy tartym parmezanem.

Przepis na szparagi z jajkiem sadzonym

Składniki:

pęczek szparagów

młode ziemniaki

1 łyżka masła

2 jajka

koperek lub natka pietruszki

pomidorki koktajlowe

Przygotowanie:

Młode ziemniaki ugotować. Następnie umyć szparagi i odłamać twarde, białe końce. Zielone łodyżki wrzucić na lekko osolony wrzątek i gotować przez ok. 4 minuty. Potem odcedzić, włożyć do garnka, doprawić solą, pieprzem i dodać łyżkę masła. Delikatnie przemieszać. Na odrobinie oliwy usmażyć jajka sadzone, doprawić solą i pieprzem. Dalej ziemniaki wyłożyć na talerze, obok położyć szparagi a na nie jajko sadzone. Posypać posiekanym koperkiem i udekorować połówkami pomidorków koktajlowych.

Przepis na łososia ze szparagami

Składniki:

1 pęczek szparagów

ok. 600 g filetów łososia

2 ząbki czosnku

1 łyżka mąki razowej

1 łyżka oliwy

1/2 cebuli

2/3 szklanki bulionu (lub bulionu w kostce)

125 ml śmietanki do gotowania

2 łyżeczki posiekanego koperku

Łosoś ze szparagami

Przygotowanie:

Najpierw szparagi umyć i odłamać grube końce. Łodyżki pokroić ukośnie na ok. 1/2 cm plasterki, główki pozostawić w całości. Skórę z łososia usunąć, pokroić go na porcje, doprawić solą, pieprzem, natrzeć przeciśniętym przez praskę czosnkiem i obtoczyć w mące. Rozgrzać na patelni oliwę, włożyć łososia i na dość dużym ogniu obsmażyć go z dwóch stron, po około 1 minucie (w środku ma pozostać surowy) delikatnie odłożyć na talerz. Na patelni wrzucić pokrojoną w kosteczkę cebulę. Smażyć przez ok. 3 minuty często mieszając. Następnie dodać pokrojone szparagi (łodyżki i główki) i mieszając smażyć przez ok. 1 - 2 minuty. Wlać bulion i po zagotowaniu, a następnie gotować jeszcze przez ok. 3 minuty. Doprawić świeżo zmielonym pieprzem. Potem wlać śmietankę roślinną i wymieszać. W powstały sos włożyć podsmażonego łososia, posypać koperkiem i gotować przez ok. 2 minuty. Sos można doprawić solą w razie potrzeby.

Przepisy pochodzą ze strony kwestiasmaku.com (zmodyfikowano).


(opinie: 0)
Cena 74,90 zł
(opinie: 0)
Cena 43,90 zł
(opinie: 0)
Cena 158,00 zł

Źródła:

Cieślik E., Siembida A. Charakterystyka wartości odżywczej i właściwości prozdrowotnych szparaga lekarskiego (Asparagus officinalis L.). Postępy Fitoterapii 4/2011: 275-281.