Polskie superfoods
Rodzime superfoods. Jeśli chcemy zachować młodą i piękna skórę, cieszyć się szczupłą sylwetką, być zdrowi i pełni energii każdego dnia, to wcale nie musimy sięgać po egzotyczne superfoods (superżywność). W naszym kraju mamy bogactwo produktów, które cechuje tzw. wysoka gęstość odżywcza, czyli bardzo duża zawartość witamin, składników mineralnych i innych związków czynnych biologicznie, które są niezbędne dla naszego organizmu. Wymienione produkty to bomby odżywcze, które zapewnią nam dużą dawkę dobroczynnych składników, a jednocześnie niewielką ilość kalorii (oprócz orzechów, ale te jemy tylko w niewielkich ilościach). Niektóre z nich są obiektem zazdrości naszych zagranicznych sąsiadów i naszymi hitami eksportowymi. Oczywiście nie zamykają one listy wszystkich krajowych produktów o superwłaściwościach zdrowotnych. Trzeba by dorzucić do tej listy całą masę dziko rosnących roślin i ziół. Doceńmy naszą narodową superżywność i jedzmy ją jak najczęściej w codziennych posiłkach. Mamy jej w Polsce pod dostatkiem.
1. Czarne jagody (borówki)
Te drobne owoce rosnące w lesie zawierają dużo polifenoli, karotenoidów i witaminy C. Mają w sobie bogactwo przeciwutleniaczy, czyli pogromców wolnych rodników. W jednej garści tych owoców znajdziemy ich znacznie więcej niż w marchwi, jabłkach czy brokułach. Zawierają także kwercytynę i antocyjany, działające przeciwzapalnie. Czarne jagody świetnie wpływają na nasz wzrok, poprawiają pamięć i wspierają układ odpornościowy. Mają właściwości odmładzające, ponieważ wzmacniają naczynia włosowate i pobudzają syntezę kolagenu. Dobrze wpływają na naszą cerę ujędrniając ją i poprawiając koloryt. Oprócz świeżych jagód, możemy je jeść pod postacią konfitury, która będzie świetnym dodatkiem do owsianki, albo ciasta.
2. Fasola
Powinny ją włączyć do diety osoby, które jedzą mało mięsa, lub nie jedzą go wcale. Jest bardzo dobrym źródłem białka i ma mało tłuszczu. Syci na długo ze względu na zawartość błonnika. Jest dobrym dodatkiem dla osób odchudzających się i uprawiających sport. Skuteczna w obniżaniu poziomu cholesterolu. W kolorowych odmianach fasoli znajdziemy wiele polifenoli, które działają przeciw wolnym rodnikom. Fasola to superfoods, które zawiera witaminy z grupy B, m.in. kwas foliowy. Dzięki temu pomaga w racy układu nerwowego, ułatwia skupienie. Zanim ugotujemy fasolę warto ją namoczyć na noc, a potem odlać wodę. Zapobiegnie to działaniu wzdymającemu fasoli.
3. Dynia
W tym warzywie znajduje się dużo błonnika, który świetnie oczyszcza jelita i cały przewód pokarmowy. Zawiera kilka rodzajów karotenoidów w dużym stężeniu, które zmniejszają ryzyko zachorowania na nowotwory i raka szyjki macicy. Karotenoidy, alfa- i beta-karoten z dyni chronią przed jaskrą i degradacją plamki żółtej w oku, a także poprawiają koloryt cery. Sprawiają, że skóra jest bardziej odporna na szkodliwe promieniowanie UV. Możemy jeść świeżą dynię, przetwory, albo pić sok z dyni. O właściwościach prozdrowotnych dyni pisaliśmy na naszym blogu.
4. Szpinak
Te superfoods są bardzo bogate w żelazo, a oprócz tego zawierają koenzym Q10, nazywany substancją młodości. To przeciwutleniacz, działający jak filtr przeciwsłoneczny i chroniący skórę przed słońcem. Ma także działanie odnawiające komórki. Liście szpinaku przydadzą się tym, którzy dużo pracują przed komputerem – zawarte w nim luteina i zeaksantyna chronią oczy przed zmęczeniem i szkodliwym działaniem wolnych rodników. Znajdziemy w nich także dużo potasu. W naszym sklepie znajdziecie Państwo sok ze szpinaku, zawierający wszystkie te dobrodziejstwa.
5. Pomidory
Pomidory zawierają likopen, który jest silnym antyoksydantem. Aby wydobyć to bogactwo, powinniśmy spożywać jak najwięcej potraw z pomidorami na ciepło. Należy go spożywać w obecności tłuszczu, dlatego przygotowując sos pomidorowy, dodajmy do niego kilka kropli oliwy z oliwek. Pomidory też wzmacniają serce. Mają w składzie dużo obniżającego cholesterol błonnika i potasu, regulującego ciśnienie krwi. W Delikatesach Ekologicznych "Aleeko" dostępny jest szeroki wybór przetworów z ekologicznych pomidorów.
6. Olej rzepakowy
To nasz odpowiednik oliwy z oliwek, zalecany przez dietetyków. W naszej szerokości geograficznej jest polecany ze względu na zawartość kwasów omega-3 i omega-6. W dodatku zawiera kwas oleinowy, który zmniejsza ilość złego cholesterolu LDL i poprawia proporcję dobrego HDL. Można go używać także do smażenia. To polskie superfoods zawiera witaminy, między innymi D2, która przekształca się w D3 w naszym organizmie. Wzmacnia ona kości i odporność. O właściwościach różnych rodzajów olejów pisaliśmy na blogu.
7. Gęś owsiana
W Polsce jest hodowana szczególna rasa gęsi, tzw. gęś owsiana, zwana inaczej białą kołudzką. Gęsinę poleca się osobom na diecie odchudzającej, pomimo, że jest dosyć kaloryczna. Zawiera za to unikalne połączenie białka, nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz kwasów CLA. Przyspieszają one przemianę materii i ułatwiają budowanie masy mięśniowej. Mięso z gęsi zawiera również wiele żelaza i witamin. Choć zawiera dużo tłuszczu, to są to korzystne dla nas nienasycone kwasy tłuszczowe.
8. Orzechy włoskie
To superfoods obniża ryzyko zawału serca nawet o 50%, dzięki naienasyconym kwasom tłuszczowym omega-3 oraz argininie. Ten aminokwas poprawia elastyczność naczyń krwionośnych i zwiększa przepływ krwi. Orzechy ponadto zawierają resweratrol, który występuje nie tylko w czerwonym winie. Ma on działanie przeciwnowotworowe, przeciwzapalne i reguluje poziom cholesterolu we krwi. Podobne właściwości ma również zawarty w orzechach kwas elagowy. Orzechy są bardzo kaloryczne, dlatego nie powinniśmy ich jeśli więcej niż 5-7 sztuk dziennie. Na naszym blogu pisaliśmy o właściwościach różnych rodzajów orzechów.
9. Jabłka
Jabłka bogate są w pektyny, pomagają oczyszczać organizm, pozytywnie wpływają na naszą florę jelitową i pomagają przy kłopotach w trawieniu. Ponadto zmniejszają ryzyko infekcji górnych dróg oddechowych, utrzymują cholesterol na właściwym poziomie, a zawarta w nich kwercytyna zapobiega osadzaniu się blaszek miażdżycowych w tętnicach. Polskie odmiany jabłek są słynne na całym świecie. Te nasze polskie superfoods powinniśmy spożywać codziennie dbając, żeby pochodziły z ekologicznej uprawy. Możemy również przyjmować suplementy z liofilizowanych, fermentowanych jabłek, które pochodzą z ekologicznych jabłek odmiany Gold Milenium uprawianych na skraju Puszczy Białowieskiej.
10. Jogurt
Zawarte w nich prebiotyki i probiotyki mają korzystny wpływ na naszą mikroflorę jelitową. Prebiotyki oczyszczają układ pokarmowy ze szkodliwych mikroorganizmów, chronią jelito grube oraz zwiększają wchłanianie wapnia, magnezu, żelaza i cynku. Probiotyki natomiast wzmacniają naturalną odporność, zmniejszają skłonność do alergii, pomagają w leczeniu stanów zapalnych jelita. Jogurt jest szczególnie korzystny dla kobiet, ponieważ chroni przed rakiem piersi oraz infekcjami układu moczowego. Więcej o produktach probiotycznych przeczytacie Państwo tutaj.
11. Kapusta kiszona
Zawiera dużo witaminy C i witamin z grupy B, sporo witaminy E, zwanej eliksirem młodości, niacyny, beta-karotenu i składników mineralnych, takich jak: wapń, magnez, żelazo, potas czy siarka. Kiszona kapusta, nasze polskie superfoods, dzięki korzystnym mikroorganizmom powstającym w procesie kiszenia i dużej zawartości witaminy C, wzmacnia odporność organizmu, co jest szczególnie ważne w okresie jesienno-zimowym, kiedy wzrasta ryzyko przeziębień i grypy. Ponadto reguluje pracę układu pokarmowego, oczyszcza organizm, poprawia wygląd skóry, włosów i paznokci. Poza tym kiszona kapusta jest w Polsce tania (3-4 zł za kg), a jeśli chcemy mieć pewność, że została ukiszona z ekologicznych warzyw, możemy zrobić to sami, albo kupić w sklepie ekologicznym. Zwróć uwagę, czy jest to kapusta kiszona czy kwaszona.
W Stanach Zjednoczonych i Australii kiszonki stały się bardzo modne. W Australii kapusta kiszona kosztuje 100 dolarów za kilogram. Uważa się, że dzięki kapuście udała się wyprawa Kolumba, ponieważ bogata w witaminę C kiszonka zapobiegała szkorbutowi u marynarzy. Kiszonki jedli też Wikingowie, był to jeden z sekretów ich zdrowia.
O produktach kiszonych pisaliśmy na naszym blogu. Jeśli nie lubimy kapusty kiszonej, możemy przyjmować ją pod postacią suplementu w postaci liofilizowanego soku z kiszonej kapusty, który świetnie wspomoże naszą mikroflorę jelitową i odporność.
12. Jarmuż
Liście jarmużu przypominają w smaku kapustę (należy do rodziny kapustnych). W średniowiecznej Europie był jednym z najpopularniejszych warzyw. Jest bogaty w białko, błonnik, wapń, żelazo, fosfor, cynk, magnez. Zawiera wiele silnych przeciwutleniaczy, takich jak chlorofil, luteina czy sulforafan, które eliminują z organizmu substancje uszkadzające DNA i powodujące nowotwory, a także hamują wzrost komórek rakowych. Już szklanka jarmużu zaspokaja aż 90% dziennego zapotrzebowania na witaminę C, 100% – na witaminę A i 450-600% – na witaminę K. Zawiera też witaminy E oraz z grupy B. W naszej ofercie znajdziecie Państwo produkty z jarmużu. O właściwościach tego warzywa pisaliśmy na blogu.
13. Żurawina
Żurawina ma silne właściwości przeciwbakteryjne i dlatego jest często stosowana przy chorobach układu moczowego, pokarmowego, jak również przy stanach zapalnych dziąseł. W jej owocach znajdują się proantocyjanidy, które nie niszczą bakterii, ale zapobiegają ich przyleganiu do ścian organów. W taki sposób działają m.in. na bakterie Helicobacter pylori, uważaną za główną przyczynę wrzodów żołądka. Żurawina zawiera bardzo dużo przeciwutleniaczy, m.in. witaminę C, beta-karoten, polifenole i flawonoidy, zapobiegające chorobom serca, obniżając poziom złego cholesterolu, a podnosząc poziom dobrego oraz zapobiegają stwardnieniu tętnic. Te superfoods zawierają polifelnol – kwas elagowy może powodować zabijać komórki nowotworowe i eliminować substancje kancerogenne z organizmu. Szerokie właściwości żurawiny opisaliśmy dla Państwa na naszym blogu. Przetwory z żurawiny znajdziecie Państwo w naszym sklepie.
14. Miód i produkty pszczele
Produkty pochodzące od pszczół - miód, pierzga czy propolis posiadają niezwykłe właściwości odżywcze i lecznicze. Są bogate w minerały, probiotyki, enzymy, antyoksydanty i substancje o działaniu antybakteryjnym, antywirusowym i przeciwgrzybiczym. Pierzga, pyłek kwiatowy zbierany przez pszczoły, jest bogatym źródłem łatwo przyswajalnego białka, dostarcza wszystkich niezbędnych aminokwasów, zawiera witaminy z grupy B, C, E, karotenoidy, lecytynę. Z kolei propolis wzmacnia odporność i działa jak antybiotyk. O właściwościach miodów pisaliśmy na naszym blogu. Szeroki wybór miodów znajdziecie Państwo w Delikatesach Ekologicznych "Aleeko".
15. Siemię lniane
Podobnie jak nasiona chia, jest bogatym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, obniżających poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Ponadto zawiera sporo błonnika (3 g w łyżce). Siemię pozytywnie wpływa na pracę jelit, stosuje się je przy wrzodach. Są najbogatszym źródłem lignanów, przeciwdziałającym nowotworom, chorobom serca i stanom zapalnym. Obniża również poziom cukru we krwi u osób z cukrzycą typu 2 i zawiera dużo wapnia. Siemię lniane z ekologicznych upraw kupicie Państwo w naszym sklepie.
16. Kasza jaglana
Kasza jaglana powstaje z prosa, które przez setki lat stanowiło podstawę diety Słowian. Ma właściwości zasadotwórcze, bogata jest w beta-karoten, witaminy z grupy B, żelazo, wapń, fosfor, potas i lecytynę. Ma w swoim składzie krzem, który jest niezbędny dla zdrowej skóry, włosów i paznokci, a także zapobiega zmianom miażdżycowym. Ponadto dostarcza białka i węglowodanów złożonych. Nie zawiera natomiast glutenu, jest lekkostrawna. O właściwościach kaszy jaglanej i innych kasz, możecie Państwo poczytać na blogu.
17. Rokitnik
Owoce rokitnika można porównać do jagód goji czy acai, tak bardzo cenionych na świecie. W Polsce te pomarańczowe owoce są niedoceniane, pomimo że zawierają połączenie składników, które zwykle nie występują w pojedynczych produktach. Mają w składzie bardzo dużo witaminy C – w zależności od odmiany 300-3000 mg witaminy C w 100 g. W dodatku witamina jest tracona podczas gotowania czy przechowywania w niewielkim stopniu. Ponadto rokitnik jest bogaty też w karotenoidy, witaminę E (czterokrotnie więcej niż nasiona słonecznika) i K, a ponadto dostarcza kwasów omega-3 i omega-6, potasu, cynku, wapnia, żelaza, kwasu foliowego i fitosteroli. Wykazuje również silne właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe i antynowotworowe. Wzmacnia odporność, łagodzi przebieg atopii i łuszczycy. Produkty z rokitnikiem znajdzie Państwo w naszym sklepie. O jego cennych właściwościach dla zdrowia i urody pisaliśmy na naszym blogu.
18. Natka pietruszki
Zazwyczaj natka jest podawana jako ozdoba potraw. Warto jeść ją w większych ilościach, ponieważ już jedna łyżka natki zaspokoi dzienne zapotrzebowanie na witaminę C. Wzmacnia odporność, wspomaga wchłanianie żelaza, zawiera też sporo beta-karotenu, witaminy z grupy B i K, wapnia, magnezu, kwasu foliowego, błonnika. Dzięki flawonoidom i chlorofilowi ma silne działanie antyoksydacyjne.
Źródła:
Karin Greiner, 2017. „Superfood z ogrodów, łąk i lasów”, wydawnictwo Muza.
David Wolfe, 2015. „Superżywność. Jedzenie i medycyna przyszłości”, wydawnictwo Vivante.
Laura Boone, 2014. „Superpokarmy roślinne”, wydawnictwo Fundacja Źródła Życia.
